Wat is nu de bestemming
van de bibiotheek van het vroegere nationale Ministerie van Openbare Werken ???

Nadat we tijdens de herfst van 2018 en begin 2019 alles op alles zetten om de resten van de bibliotheek van het vroegere Ministerie van Openbare Werken te redden, liep dit bijna mis.
Een overzicht van het werk van de VVIA vrijwilligers vindt U hier of zoek op 'openbare werken' via ons zoeksysteem (linkerkolom).

Wat zijn de feiten ?
Na heel wat omzwervingen kwamen al de dozen terecht in de voormalige elektriciteitscentrale in Zwevegem. Omdat de intercommunale Leiedal in 2018 aan een herbestemming werkte kreeg VVIA het bericht dat alle boeken in de papiercontainer zouden terechtkomen. Na onderhandelingen kregen we tot einde februari respijt om alles te verhuizen naar een veilige plek. Leiedal fungeert ook als Erfgoedcel en Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst (IOED) voor de streek. Maar in de huidige neo-liberale (erfgoed)filosofie moet elke vierkante meter 'renderen' - en een bibliotheek doet dat niet...

Onze vrijwilligers zetten zich in om al de dozen te controleren, de tijdschriften er uit te halen, te sorteren en te inventariseren.

Oorspronkelijk werd gedacht dat alle dozen zich op de tweede verdieping bevonden, maar toen we daar zowat de helft doorploegd hadden bleek dat er in de kelder onder de machinezaal (de 'katakomben') nog dubbel zoveel stak...

Opvallend, terwijl er elk weekend hard gewerkt werd kwam uit de bibliotheek- en erfgoedsector niemand kijken, laat staan een hand toesteken.
We kregen op onze oproepen en de persartikels wel reacties van verzamelaars en brocante-handelaars, die geïnteresseerd waren om boeken en tijdschriften 'gratis' over te nemen..
Toen we einde 2018 meer dan 200 titels online geplaats hadden, reageerden wel enkele instellingen, maar telkens voor dezelfde titels, soms zelfs erg concurrentieel tegenover andere instellingen. Vraag: hoe beslis je dan aan wie die reeks overgedragen wordt, door een loterij ? Maar om alles over te nemen, zelfs maar tijdelijk, bleek geen enkele belangstelling.
We kregen enkele reacties uit het buitenland van instellingen die zelfs voor reeksen wilden betalen, en sympathieke bekangstelling voor de inzet van vrijwilligers.

We voerden begin 2019, via enkele West-Vlaamse politici, wel gesprekken om alles ergens naar een tijdelijke bestemming te verhuizen. Waar dan de selectie en de inventarisatie verder kon doorgaan, want intussen waren we ervan overtuigd dat dit wel een werk van lange adem zou worden.
Toen plots via een (on)gunstige wind ons een nota bereikte van een advies opgesteld door een collega van het ETWIE (Expertisecentrum Technisch Wetenschappelijk en Industrieel Erfgoed, onderdeel van het stedelijke Gentse Industriemuseum). Ondanks het feit dat ze nooit op bezoek kwamen terwijl wij hard werkten, en ons nooit contacteerden - en enkel op een verouderde webpagina voortgingen - verklaarden ze het werk ei zo na zinloos en de ca 30 ton boeken ei zo na waardeloos. We wisten ook wel dat van verschillende tijdschriftentitels her en der al dan niet volledig in bibliotheken aanwezig waren, maar wij gingen steeds uit van de unieke waarde van de totaliteit.
Er is het verschil om op één plek een rijke bibliotheek te vinden, of daarentegen van bibliotheek naar bibliotheek te moeten trekken indien men onderzoek wil verrichten. Professionelen kunnen dat binnen hun werkuren, voor vrijwilligers wordt dat vaak moeilijk.
Om een lang verhaal kort te maken. De nota circuleerde, bereikte ons via via via... maar blokkeerde een oplossing die we op het oog hadden. U kunt ze via deze webpagina downloaden en lezen - om onze bronnen te beschermen hebben we alle namen en hoofdingen wel onleesbaar gemaakt.

Frustratie ? Inderdaad - maar plots als een deus ex machina dook er een oplossing op.
Dank zij Geert Verbeke, van de Verbeke Foundation in Kemzeke, kon het geheel in extremis maar tijdig met een vrachtwagen in veiligheid gebracht worden.
De bibliotheek berust nu in een grote verzegelde container in Kemzeke, als een tijdscapsule. Het geheel is bewaard (en dat is al veel) en wanneer iemand binnen tien, twintig, vijftig jaar of in de loop van volgende eeuw belangstelling heeft, dan kan de tijdscapsule solemneel geopend worden.
We willen hiermee ook een statement maken, naar de erfgoedwereld van vandaag. Mogelijk komt er in de toekomst een andere mentaliteit, en zal men dit soort collecties naar waarde schatten en behandelen.
VVIA kon tijdens zijn nieuwjaarsdrink, op 25 januari j.l., een eerste blik werpen op deze tijdscapsule (zie foto's).
Vanaf het seizoen 2021 zal deze een onderdeel worden van de vaste collectie van de Verbeke Foundation.
Een niet gegeerde bibliotheekcollectie wordt zo op zijn minst een uniek 'work of art'

En dan kwamen er in Zwevegem, tot ieders verrassing, nog interessante dingen te voorschijn, w.o.
- grote delen van oude archief van VVIA - wij dachten dat het door waterschade verloren ging. Het berust nu op een veilige plek, zal gesorteerd worden en nadien gedeponeerd bij het Algemeen Rijksarchief of een andere officiële archiefinstelling
- een klein archiefje van de elektriciteitsmaatschappij van Oostende - dat werd aan het Rijksarchief in Brugge bezorgd
- een groot (recenter) archief van de Scheepswerf van Rupelmonde: dat werd door de diensten van het Rijksarchief opgehaald en overgebracht naar het depot van Beveren-Waas, waar het een ouder archief van deze scheepswerf zal aanvullen. In de stukken die we in Zwevegem vonden bevonden zich productiegegevens van de bouw en onderhoud van schepen tijdens de tweede wereldoorlog en van schepen voor Congo die nog na de onafhankelijkheid van onze ex-kolonie besteld en gebouwd werden
- het archief van de brouwerij Van Dromme uit Izegem. Dat werd opgehaald door de heemkundige kring Ten Mandere en naar Izegem overgebracht. Daar zal het gesorteerd en ontsloten worden.
Hoe de laatste drie fondsen in Zwevegem terecht kwamen is ons een raadsel.

Met al deze peripetieën denken we dat VVIA met bescheiden middelen maar met grote inzet toch een belangrijke realisatie op zijn rekening mag schrijven..
Onze vrijwilligers staan in de praktijk.
Weining blablabla, liever boemboemboem...